Trong thế giới hiện đại, giấy là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, từ tài liệu văn phòng, sách vở, bao bì sản phẩm đến các ấn phẩm quảng cáo. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các đặc tính kỹ thuật của giấy, đặc biệt là khái niệm "định lượng giấy là gì" hay “định lượng gsm là gì”. Thực tế, đây là một chỉ số quan trọng giúp xác định chất lượng, độ dày và ứng dụng của giấy.
 

1. Định nghĩa đầy đủ về định lượng giấy, đơn vị GSM

1.1. Định lượng giấy GSM là gì?

Định lượng giấy là chỉ số thể hiện khối lượng của một tờ giấy trên một đơn vị diện tích chuẩn, thường là gram trên mỗi mét vuông (g/m²). Chỉ số này được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp giấy và in ấn toàn cầu, theo tiêu chuẩn ISO 536, giúp đảm bảo tính nhất quán giữa các nhà sản xuất.
 

Ký hiệu GSM được viết tắt từ "Grams per Square Meter", nghĩa là số gam giấy trên mỗi mét vuông. Ví dụ, nếu một loại giấy có định lượng 80 GSM, điều đó có nghĩa là một mét vuông của loại giấy đó nặng đúng 80 gram. 
 

1.2. Ý nghĩa của đơn vị GSM

Trong thực tế, định lượng giấy GSM được sử dụng rộng rãi để phân loại và lựa chọn giấy phù hợp với mục đích sử dụng. Trong ngành in ấn, việc hiểu rõ khái niệm này giúp tránh lãng phí và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Định lượng giấy cũng là chỉ số bắt buộc phải ghi trên bao bì sản phẩm để người tiêu dùng dễ dàng nhận biết. Điều này giúp tránh nhầm lẫn, đặc biệt trong thương mại quốc tế, nơi các tiêu chuẩn như ASTM hoặc Tappi cũng công nhận GSM làm đơn vị chuẩn.
 

Định lượng giấy không chỉ phản ánh trọng lượng mà còn gián tiếp cho biết độ dày và độ bền của giấy. Giấy có định lượng cao thường dày hơn, chắc chắn hơn và ít bị thấm mực hơn, trong khi giấy định lượng thấp thì mỏng, nhẹ và dễ uốn cong. Tuy nhiên, định lượng không phải là yếu tố duy nhất quyết định độ dày. Các yếu tố khác như loại bột giấy, phương pháp sản xuất và thành phần hóa học cũng ảnh hưởng. Ví dụ, giấy làm từ bột gỗ nặng có thể mỏng hơn giấy từ bột nhẹ dù cùng định lượng.
 

Định lượng giấy thường dao động từ 35 GSM (giấy mỏng như giấy báo) đến hơn 400 GSM (giấy bìa cứng cho hộp đựng). Điều này giúp các nhà sản xuất kiểm soát chi phí và hiệu suất. Hơn nữa, định lượng giấy còn liên quan đến các đặc tính vật lý khác như độ hấp thụ mực, độ bóng bề mặt và khả năng chịu lực. Ví dụ, giấy Couche với định lượng 150 GSM thường được dùng cho in catalogue vì bề mặt mịn, giúp màu sắc sống động. 
 

1.3. Lịch sử ra đời của khái niệm định lượng giấy

Khái niệm định lượng giấy có nguồn gốc từ thế kỷ 18, khi ngành công nghiệp giấy bắt đầu công nghiệp hóa ở châu Âu. Máy móc sản xuất giấy liên tục được cải tiến, dẫn đến nhu cầu tiêu chuẩn hóa chất lượng. Khái niệm định lượng giấy bắt đầu hình thành như một cách để đo lường và phân loại giấy một cách khoa học. Ở Mỹ, họ sử dụng "basis weight" (trọng lượng cơ bản), tính bằng pound trên một ram giấy (500 tờ), khác với GSM phổ biến ở châu Âu và châu Á.

Đến năm 1900, Hiệp hội Giấy Anh (British Paper Association) đề xuất đo theo gram trên mét vuông, và GSM chính thức trở thành tiêu chuẩn quốc tế vào những năm 1920 nhờ Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO).

Tại Việt Nam, định lượng giấy được áp dụng rộng rãi từ sau năm 1975, khi ngành giấy phát triển với sự hỗ trợ từ Liên Xô và Trung Quốc. Các nhà máy như Giấy Sài Gòn hay Bãi Bằng bắt đầu sản xuất giấy theo GSM, giúp Việt Nam xuất khẩu sang châu Âu. 
 

Ngày nay, với công nghệ 4.0, định lượng giấy không chỉ là chỉ số tĩnh mà còn được tích hợp vào phần mềm quản lý sản xuất, như hệ thống ERP của các công ty in ấn lớn.
 

2. Cách tính toán và đo lường định lượng giấy

2.1. Cách tính toán định lượng giấy theo GSM

Việc tính định lượng giấy khá đơn giản nhưng đòi hỏi độ chính xác cao.
 

Công thức cơ bản là: GSM = Khối lượng giấy (gram) / Diện tích giấy (m²). 

Ví dụ, nếu bạn có một tờ giấy A4 (kích thước 0,21m x 0,297m, diện tích khoảng 0,06237 m²) nặng 5 gram, thì GSM = 5 / 0,06237 ≈ 80 GSM. Để tính cho 1 m², bạn có thể nhân số tờ A4 cần thiết (khoảng 16 tờ) và đo tổng khối lượng.
 

Trong thực tế, cách đo lường GSM của giấy có thể thực hiện bằng:

1. Cân tay và cắt giấy: Cắt một miếng giấy 10cm x 10cm (0.01 m²), cân bằng cân tiểu ly (độ chính xác 0.01g). Nhân kết quả lên 100 để được GSM.
2. Máy đo chuyên dụng: Như máy đo định lượng giấy Lorentzen & Wettre, sử dụng tia laser để đo độ dày và mật độ, sai số dưới 1%.
3. Công cụ trực tuyến: Các trang như Paperonweb.com cung cấp calculator GSM, nơi bạn nhập kích thước và trọng lượng để tính nhanh.

Lưu ý: 

Đo lường định lượng cần chú ý đến điều kiện môi trường, như độ ẩm và nhiệt độ, vì giấy có thể hấp thụ nước làm thay đổi trọng lượng (giấy hút ẩm tăng 5-10% trọng lượng). Nên đo trong môi trường kiểm soát 23°C và 50% độ ẩm theo ISO 187.
 

Trong sản xuất, định lượng được kiểm soát từ giai đoạn nghiền bột giấy. Ví dụ, bột giấy được trộn với 70% bột gỗ và 30% bột tái chế để đạt định lượng ổn định 100 GSM.
 

Ngoài ra, định lượng không phải lúc nào cũng tỷ lệ thuận với độ dày. Giấy từ bột tái chế có thể dày hơn giấy nguyên sinh dù cùng GSM, do mật độ sợi khác nhau.
 

2.2. Tiêu chuẩn quốc tế về định lượng giấy (ISO)

Như trên, chúng ta đã biết GSM là đơn vị gì. Tiêu chuẩn ISO 536:2012 là tiêu chuẩn chính quy định phương pháp xác định grammage của giấy và carton. Ở Việt Nam, nó được áp dụng qua TCVN 1270:2017, bao gồm phạm vi áp dụng cho tất cả loại giấy trừ giấy mỏng dưới 25 g/m² hoặc dày trên 600 g/m².

Tiêu chuẩn yêu cầu lấy mẫu đại diện, chuẩn bị ở điều kiện tiêu chuẩn (23°C, 50% độ ẩm), rồi cắt mẫu vuông và cân chính xác. Độ chính xác phải trong ±1% cho giấy dưới 100 g/m². Tài liệu viện dẫn bao gồm ISO 186 về lấy mẫu và ISO 287 về điều hòa giấy.
 

Tiêu chuẩn này đảm bảo tính nhất quán toàn cầu, giúp thương mại quốc tế. Ví dụ, giấy xuất khẩu từ Việt Nam phải tuân thủ để tránh tranh chấp chất lượng. ISO còn liên kết với các tiêu chuẩn khác như ISO 216 về kích thước giấy, tạo hệ thống hoàn chỉnh.
 

3. Các loại định lượng giấy phổ biến

Định lượng giấy được phân loại theo mức độ, từ mỏng đến dày, mỗi mức phù hợp với ứng dụng cụ thể:
 

Mỗi loại giấy lại có biến thể định lượng riêng. Ví dụ:

• Giấy Ford (Fort): 60-120 GSM, dùng cho in văn bản nhờ bề mặt mịn, giá rẻ (khoảng 20.000 VND/rim).
• Giấy Couche: 80-300 GSM, bề mặt bóng, lý tưởng cho in offset màu sắc nét, phổ biến trong quảng cáo.
• Giấy Bristol: 230-350 GSM, cứng như bìa, dùng cho hộp mỹ phẩm.
• Giấy Duplex: Trên 300 GSM, hai mặt khác nhau, dùng cho bao bì lớn.
• Giấy Kraft: 50-175 GSM, dai và thân thiện môi trường, dùng cho túi giấy.
• Giấy Ivory: 250-350 GSM, một mặt bóng một mặt sần, phù hợp menu nhà hàng.

Sự đa dạng này cho phép tùy chỉnh theo nhu cầu, với giấy bồi (dán lớp) đạt trên 500 GSM cho sản phẩm cao cấp.
 

4. Ưu nhược điểm của các mức định lượng giấy

Mỗi mức định lượng có ưu nhược riêng, giúp cân bằng giữa chất lượng và chi phí.
 

Ưu điểm:

• Định lượng thấp (35-90 GSM): Tiết kiệm (giá thấp 10-20 VND/tờ), dễ in số lượng lớn, trọng lượng nhẹ giảm phí ship. Phù hợp với báo chí, nơi in 1 triệu bản/ngày.
• Định lượng trung bình (90-250 GSM): Cân bằng độ bền và thẩm mỹ, in sắc nét, đa dạng ứng dụng như brochure.
• Định lượng cao (trên 250 GSM): Bền bỉ, sang trọng, bảo vệ tốt (chống rách 50% so với thấp), lý tưởng cho sản phẩm cao cấp.

Nhược điểm:

• Giấy GSM thấp: Dễ rách, thấm mực, kém chuyên nghiệp (ví dụ: tờ rơi 50 GSM dễ nhàu).
• Giấy GSM trung bình: Có thể không đủ cứng cho bao bì nặng.
• Giấy GSM cao: Tăng chi phí (gấp 2-3 lần), nặng hơn (tăng 20% phí vận chuyển), khó cuộn máy in.

5. Ứng dụng của định lượng giấy trong in ấn và sản xuất

Trong in ấn

Định lượng giấy là yếu tố quyết định chất lượng: thấp GSM cho tờ rơi tiết kiệm, cao GSM cho brochure sang trọng.

Trong in ấn, nó cũng quyết định kỹ thuật in: Với offset, giấy 70-100 GSM cho phép in tốc độ cao mà không kẹt máy; còn flexo phù hợp giấy dày 200 GSM cho bao bì. 

Ví dụ, catalogue thời trang thường dùng Couche 150 GSM để màu sắc sống động, trong khi báo chí dùng 45 GSM để giảm chi phí vận chuyển (tiết kiệm 15% so với 70 GSM).
 

Trong sản xuất

Trong sản xuất bao bì, định lượng ảnh hưởng đến độ bền. Hộp thuốc cần 300 GSM để chống va đập; thùng logistics dùng 150 GSM carton để chịu lực 50kg. 
 

Ứng dụng mở rộng sang các lĩnh vực khác:
 

• Y tế: Giấy 80 GSM cho hồ sơ bệnh án, kháng nước.
• Thời trang: 120 GSM cho nhãn mác, dễ may.
• Ẩm thực: 250 GSM Ivory cho menu, chống dầu mỡ.
• Giáo dục: 70 GSM cho sách vở, nhẹ cho học sinh.

Định lượng còn ảnh hưởng chi phí: giấy cao GSM đắt hơn nhưng bền hơn, giảm lãng phí về lâu dài.
 

6. Cách chọn giấy phù hợp theo định lượng

Chọn định lượng đòi hỏi xem xét mục đích, ngân sách và kỹ thuật in:
 

1. Xác định mục đích: Văn phòng: 70-80 GSM; Quảng cáo: 120-150 GSM; Bao bì: 250+ GSM.
2. Xem xét ngân sách: Định lượng thấp cho số lượng lớn; GSM cao cho chất lượng premium.
3. Kiểm tra tương thích: Tương thích với máy in (laser chịu dưới 200 GSM); tương thích với môi trường (nơi ẩm ướt cần giấy định lượng GSM cao hơn).
4. Thử nghiệm: In mẫu 3 mức khác nhau để so sánh.

Ví dụ: Doanh nghiệp nhỏ in tờ rơi chọn 120 GSM Couche (chi phí 50.000 VND/1000 tờ, bền và đẹp); công ty lớn in catalogue chọn 200 GSM (sang trọng hơn, chi phí 100.000 VND/1000 tờ).
 

Định lượng giấy là nền tảng cho ngành giấy hiện đại, từ định nghĩa đến ứng dụng. Mỗi mức đều có vai trò riêng, giúp doanh nghiệp tạo nên sản phẩm chất lượng cao với chi phí hợp lý. Hiểu rõ đơn vị gsm là gì giúp chúng ta sử dụng hiệu quả, tối ưu hóa quy trình, góp phần vào sự phát triển bền vững.
 

Đọc thêm: Giấy in tờ rơi là giấy gì?